Wat was er nu eerder .de kip of het ei?
Wij Indo’s zijn gek op kip , gebakken , gegrild ,gekookt het maakt niet uit maar dat er ook kippen zijn om niet te eten wist u natuurlijk allang.
Dit boek gaat over Indische kippen en is geschreven door Dr.B.Vrijburg uit 1930.
In Indonesië bestaat er een kippen ras die geheel zwart is genaamd Ayam Cemani.
Het kippenras Ayam Cemani is misschien wel de soort op aarde met het meeste pigment. Niet alleen vertonen zijn verenkleed, snavel, kam, tong en klauwen een prachtige blauwzwarte kleur, ook zijn botten zijn pikzwart.
Zelfs het vlees van deze kip ziet eruit alsof het in zwarte inkt is gemarineerd. Het Cemanihoen uit Indonesië is een extreem voorbeeld van een mutatie die ‘dermale hyperpigmentatie’ wordt genoemd. Ook een ander kippenras, dat vanwege zijn harige en zijdezachte verenkleed zijdehoen wordt genoemd, heeft een zwarte snavel en zwarte huid, botten en vlees, evenals de zwarte H’Mong-kip uit Vietnam en de Svarthöna-kip uit Zweden.
Wetenschappers noemen de bijzondere mutatie van deze dieren ook wel ‘fibromelanose’.
“We kunnen bewijzen dat er bij die dieren sprake is van een ingewikkelde herschikking van het genoom,” zegt Leif Andersson, een geneticus van de Universiteit van Uppsala in Zweden die onderzoek doet naar de genetica van gedomesticeerde dieren.
Bovendien kan de zwarte mutatie bij al deze kippenrassen volgens Andersson worden teruggevoerd op één enkele vogel die honderden of misschien zelfs duizenden jaren geleden heeft geleefd. “De mutatie die aan fibromelanose ten grondslag ligt, is zeer specifiek, dus we zijn er zeker van dat deze maar één keer is opgetreden,” zegt Andersson.
Wie wil het donkere vlees?
Hoewel op het internet veel verschillende dieren met een teveel aan zwart pigment (melanisme) zijn te zien – van zwarte panters, servalsen slangen tot een zwarte flamingoen gekko’s met zwarte schubben – is de hyperpigmentatie bij de kippenrassen die Andersson bestudeert van een heel andere orde.
Hyperpigmentatie werkt zo.
De meeste gewervelde dieren bezitten een gen met de aanduiding endotheline-3 of EDN3, dat onder andere de huidskleur controleert. Tijdens de ontwikkeling van een normale kip gaan sommige cellen, zoals die in de huid en de veerfollikels, over tot de expressie van het EDN3-gen, waardoor melanoblasten – cellen die voor de pigmentkleur zorgen – naar die cellen migreren.
Gelukkig lijkt deze mutatie geen enkele nadelige uitwerking op de gezondheid van de vogels te hebben. Integendeel, door hun donkere kleur zijn deze rassen waardevoller voor fokkers en gastronomen, die menen dat het donkere vlees en de zwarte botten een unieke en rijke smaak hebben.
Van vreemd tot victorie
Ook al begrijpen wetenschappers inmiddels waarom deze kippen zo bijzonder zijn, de geschiedenis van deze rassen is nog steeds een raadsel. Veel experts denken dat enkele woorden die door Marco Polo werden geschreven, de eerste verwijzing naar de zwarte kippen zijn. Toen de ontdekkingsreiziger in 1298 door Azië reisde, vermeldde hij een kippenras “dat haar als dat van katten heeft, zwart is en uitmuntende eieren legt.” Niemand weet het zeker, maar het beschreven ras doet sterk denken aan het zijdehoen.
Daarna moet de mutatie volgens Andersson over de hele wereld zijn verspreid door fokkers die de buitenissige kleur van de dieren wel konden waarderen. Er bestaat zelfs een anekdote over een zeeman die van een handelsreis naar Oost-Indië een zwarte kip mee naar huis bracht, wat zou kunnen verklaren hoe de Svarthöna-kip in Europa terechtkwam.
“Ik denk dat het vrij duidelijk is dat mensen houden van afwisseling onder hun veedieren,” zegt Andersson, die ook onderzoek heeft verricht naar de genetische oorsprong van de haarachtige veren van zijdehoenders en nu bezig is met het bestuderen van de ontwikkeling van kammen bij kippen.
Hoewel al deze rassen al eeuwenlang bekend zijn, zijn ze nog altijd relatief zeldzaam. Van de vier zwarte kippenrassen heeft alleen het zijdehoen zijn eigen classificatie (‘standard of perfection’) van de American Poultry Association (APA) ontvangen, wat betekent dat de dieren kunnen meedingen naar prijzen. Volgens John Monaco, voorzitter van de APA, kan het jaren duren voordat een ras zo’n officiële erkenning krijgt.
“Het Cemanihoen bestaat nog niet zo lang en mensen zijn er nog maar sinds kort echt mee aan het werk,” zegt Monaco. “Maar zijdehoenders zie je overal. Er zijn veel variëteiten en ze hebben talloze prijzen gewonnen.”
Natuurlijk zijn niet alle zwarte kippenrassen alleen maar winnaars omdat hun kleur in genetische termen zo onwaarschijnlijk is, zegt Anderson. “Het is gebruikelijker om verstoorde pigmentatie te zien, witte plekken of een gebrek aan pigment, omdat het eenvoudiger is om genen te verstoren dan om ze te activeren, zoals dat bij zwarte kippen gebeurt,” zegt hij.
Het was toeval dat tot de ontwikkeling van zwarte kippen leidde, maar het was een bewuste keuze van mensen om ze verder te fokken en over de hele planeet te verspreiden. “Dat is nog het meest fascinerende eraan,” zegt Andersson.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com.
Hieronder kunt u het boek Het Indische Kippenboek vinden in PDF bestand.