* Foto’s die gekaderd zijn in een grijs vierkantje kunt u vergroten door te klikken op deze foto’s

 

 

Anne Maria Beiten werd geboren op 6 oktober 1904 in Bondowoso , Oost-Java ,haar Duitse vader Anton Beiten was een suikerplanter en haar moeder  Emmie Aban was van Javaanse afkomst . Anna Maria kreeg als thuisnaam Mary en trouwde op negentienjarige leeftijd , helaas duurde dit huwelijk niet lang en werd zij weduwe op zeer jonge leeftijd. Mary trouwde in totaal drie keer en kreeg 5 kinderen . Twee kinderen zijn er geboren uit haar eerste huwelijk , Dee ( 1924 ) en Maud ( 1925 ) .Uit haar tweede huwelijk kreeg Mary haar derde kind , Rob ( 1929 )  Op negenentwintig jarige leeftijd trouwde Mary voor de derde keer met Alexander Brückel ( 1935 ), waaruit twee kinderen zijn geboren , Willem ( 1936 ) en Lex ( 1939 ).Mary was  jong , zeer ondernemend en avontuurlijk ingesteld.

Haar jeugd bracht Mary door in  Nederlands-Indië. Na de Tweede Wereldoorlog kwam Mary  met haar familie naar Nederland, in het jaar 1946. Zij vestigde zich in Den Haag, in een flat op de Van Aerssenstraat . Mary voelde zich opgesloten en besloot de dingen te doen die zij ook in Nederlands-Indië deed. Zij werd weer actief in het verenigingsleven en begon met nieuwe activiteiten ,waaronder netwerken. Wat voor Mary erg belangrijk was , was het geaccepteerd worden bij diverse vrouwenbonden ,dit was niet iets wat vanzelfsprekend was, aangezien Mary een nieuwkomer en ook nog gekleurd was.  Zij ontdekte al snel, dat het niet makkelijk was om als Indische-Nederlandse, zich thuis te voelen tussen de Nederlanders. Hierdoor kreeg zij een duidelijke visie op de aanpassing en de Nederlanders duidelijk te maken wat Indisch zijn is en was. Met name de cultuur. De Indische cultuur wel te verstaan. Mary vond het ook haar plicht de Indische mensen te herinneren aan hun cultuur ,de meeste Indische- Nederlanders waren immers bezig een nieuw bestaan op te bouwen door middel van veel en hard werken voor weinig geld. In deze integratie periode, ging Mary naar grote en kleine steden waar zij op landelijk gebied de vrouwen en mannen vertelde en leerde over  Nederlands-Indië, de cultuur en onze eetcultuur oftewel haar kookkunsten.

Nederland was immers geen land met een grote culinaire traditie, net na de oorlog at men simpel aardappelen ,vlees en wat groenten. En ineens was daar Mary die de Nederlanders kennis liet maken met het eten van de Indische-Nederlanders ,een keuken uit een cultuur waar vele verschillende ingrediënten werden gebruikt , met name eigen typische ingrediënten om de smaak pupillen te activeren .Om de rijsttafel te promoten, onder de Nederlanders, was Mary dus lid van diverse vrouwenorganisatie op kook en huishoudelijk gebied. Zij gaf veel lezingen en verzorgde ook de Indische rijsttafel. Al vroeg begon ze haar recepten ,instructies en aantekeningen te bundelen waarvan een boek werd uitgebracht in 1954, genaamd :

De Hollandse Rijsttafel

Veel mensen kwamen naar deze bijeenkomsten, om te praten over de Indische cultuur en natuurlijk om te eten. De Indische-Nederlanders waren hier zo blij mee want het voelde zoals vroeger, als op de Pasar Malam ( avond markt ). Tijdens en na deze bijeenkomsten raakte ze in gesprek met de toenmalige Nederlandse minister Margareth Klompe, over hoe de communicatie en de integratie te verbeteren was tussen de Nederlanders en de Indische-Nederlanders. Hierbij was het idee geboren bij Mary, om een groep op te richten, voor het organiseren van een Europese-Aziatische markt. In december 1957 richtte Mary een Indische Cabaret groep op genaamd : Tong Tong , Mary was oprichtster en directrice van deze Indische cabaret groep. Een culturele kring, om met haar opgerichte Indische cabaret groep inclusief krontjong muziek en lekker eten samen te kunnen zijn. Hierbij waren ook aanwezig Hare Majesteit Koningin Juliana en Minister Marga Klompé.

Iedereen vond dit een geweldig idee, maar helaas was er weinig geld na de oorlog. Mary en haar familie haalden overal geld vandaan en met alles wat ze hadden, organiseerden en reserveerden zij de Dierentuin in Den Haag en betaalden hiervoor de huur van te voren. Hier ontstond de geboorte van de:

ALLEREERSTE TONG TONG PASAR MALAM IN NEDERLAND

Op 3 , 4 en 5 juli, 1958 in de dierentuin van Den Haag !!!

Voor een ieder die hier aan deel namen was het een geweldig groot succes ! Er was muziek men kon er dansen, zingen, theater kijken  en genieten bij de eetkraampjes, etc. Deze jaarlijkse markten heeft  Mary Bruckel-Beiten georganiseerd , acht jaar lang !!

In de Haagse Courant in 1958 sprak men toen nog over een “Fancy Fair “’ georganiseerd door Mary Brückel Beiten.

Hierna werd alles overhandigd aan Tjalie Robinson ,alias Jan Boon. Tjalie werd redacteur van dit blaadje, wat in 1957 was opgericht door Mary, met de naam: TONG TONG. Tjalie zou over de Vereniging Indische Nederlanders schrijven en over de organisatie van Mary. Echter in het tijdschrift ,,Den Haag , zoals het was beschreven op pagina 213:

“Tjalie en de Pasar Malam die in 1956 het onafhankelijke Indische tijdschrift Tong Tong opzette…..”

Op de voorkant stond echter niet beschreven dat Mary Brückel de oprichtster was van de Pasar Malam maar Tjalie Robinson, een artikel door Tjalie zelf geschreven.Op 3 oktober 1957 stuurt Tjalie een brief en vraagt Mary om hulp.

Een quote uit de brief : “ik U rechtuit om hulp en medewerking vraag……uw kopie blijft uw eigendom met volle auteursrecht…( hier was geen sprake van de Tong Tong ,deze bestond nog niet!!! Dus wat er geschreven stond  het jaar 1956 in het tijdschrift Den Haag klopt dus niet.

De Pasar Malam bestond niet eens in 1956 ,deze is ontstaan in 1958.

Tijdens een repetitie van het Indische cabaret ( waar Tjalie deel aan nam , hij maakte deel uit van het Indische cabaret en hij had een komische act waarin hij ‘’Petjoh” sprak en diverse stukjes opvoerde) voor een voorstelling op 12 april 1958 was Tjalie nog steeds op zoek naar

een goede nieuwe naam voor zijn opgerichte blad ,, De Brug “ ,deze naam sloeg niet aan bij de mensen en deelde hij dit mede in de groep…..,,hierop reageerde een medespeler Arsath Ro uit het gezelschap: “waarom noem je het blad niet Tong Tong naar onze Indische cabaret groep….Tong Tong …”, ook hier werd weer een verkeerd jaartal benoemd.

In dit artikel staat onder ander geschreven “Vaderland of Haagse Courant” uit 1962 , Als onder afdeling van de Indische Kultuurkring is enige tijd geleden op instigatie van Mevr.Mary Brückel-Beiten opgericht de Indische Nederlandse Cultuurpropaganda.

In eerste instantie waren de mensen bang dat het evenement door een naamsverandering ook zou veranderen ,de organisatie dacht echter, dat men juist met de nieuwe naam “Tong Tong” zich kon afscheiden van de immers over heel Nederland de bekende naam Pasar Malams

De Indische-Nederlanders waren in een euforische stemming ; “Wij Indo’s zetten door en gaan wat doen , ons vertrouwde stukje Indië blijft een plekje voor de ouderen en blijft een plek voor jongeren waar de Indische cultuur leeft en wordt doorgegeven”. Tot op heden den dag is er nog steeds de vraag wie heeft de eerste Pasar Malam opgezet maar wanneer men kijkt naar alle feiten die er zijn ,mag er geconcludeerd worden en dit is ook beaamd door Den Haag dat Mary Brückel-Beiten de eerste pasar malam opzette wat later door de naamsverandering “Tong Tong” tot op heden heet.

In augustus 2015 krijgt Mary Brückel-Beiten dan eindelijk de titel :

DE INITATOR VAN DE TONG TONG FAIR augustus 2015 wat bevestigd wordt door de gemeente Den Haag die haar dit toekent d.m.v dit schrijven

Zij wordt geëerd met een fietspad genoemd Mary Bruckel-Beitenpad.

Dit fietspad ligt tegenover de Houtrusthallen ( gemeente Den Haag heeft het bord hier geplaatst omdat men dacht dat de eerste Pasar Malam in de Houtrusthallen was gegeven echter klopt dit aangezien de ALLEREERSTE Pasar Malam was gegeven in de Dierentuin van Den Haag in 1958 ) wanneer u in de buurt bent kijk dan eens naar het bord en denk wat deze Indische-Nederlandse vrouw allemaal gedaan heeft voor onze Indische cultuur en hoe zij deze heeft kunnen behouden.

Op 2 juni 2015 ontving haar zoon Wim en schoondochter Geraldine Brückel een hele fijne email van het Koninklijke Huis.

Mary Brückel-Beiten een Indische-Nederlandse vrouw die vocht voor het voortbestaan van haar Indische cultuur in Nederland en waardoor wij anno 2017 nog steeds hiervan mogen genieten!!

Terima Kasih Banyak Mary Brückel-Beiten oftewel Dank je wel Mary Brückel-Beiten

 

  • Dit artikel is geschreven op verzoek van de familie Brückel uit Canada en is met goedkeuring van de familie geplaatst op de website van Stichting Indische Documenten , www.s-i-d.nl
  • Naar aanleiding van hun vertellingen ,informatie en geleverde stukken is dit verhaal omtrent het ontstaan van de Pasar Malam in Den Haag gedocumenteerd.
  • Stichting Indische Documenten is niet verantwoordelijke voor de geleverde stukken en inhoud aangeleverd door de familie Brückel.
  • Dit artikel blijft eigendom van Stichting Indische Documenten