Het woord ,,batik,, wordt vaak gebruikt voor een doek die versierd is door middel van een techniek waarbij op een ongeverfde lap,meestal katoen,
een patroon met hete was wordt aangebracht.
Als de doek later wordt geverfd,nemen de delen die met was zijn behandeld,geen verf op en wanneer de was wordt verwijderd blijft er een patroon van witte lijnen over.
Dit proces kan worden herhaald in een opeenvolgende bewerking van was en verbaden,waardoor een ingewikkeld patroon ontstaat van motieven in een een verscheidenheid aan kleuren.
Hoe lang deze methode al wordt toegepast is niet bekend.
Deze techniek komt in vele landen van de wereld voor van Peru tot Indonesië.
In China zijn er in tomben deeltjes van weefsel gevonden met uitsparingstechnieken.
Deze dateren uit de 6de eeuw en vanaf de 8ste eeuw lijkt de uitsparingstechniek met was zich naar Japan te hebben uitgestrekt.
Maar het procedé is het bekendst onder de naam Batik.
De eerste geschreven verwijzing naar Batik is te vinden in een Nederlandse vrachtbrief uit 1641 in verband
met een zending uit Batavia op Java naar Bengkulu aan de westkust van Sumatra.
Het woord Batik is tegenwoordig een ruim begrip en de meeste Indonesiërs gebruiken het voor elke vorm van met patronen versierde kleding.
Een ander type doek uit Indonesië dat ook rond dezelfde tijd is ontstaan heet IKAT.
Dit is een textiel waarvan de draden bij elkaar worden gebonden voordat ze worden geverfd en geweven.
Gelijksoortige motieven van de Batik komen vaak voor op IKAT doeken die uit de 19de eeuw zijn overgebleven en daarom is het niet geheel ondenkbeeldig dat het textiel dat in de beeldhouwkunst is afgebeeld is vervaardigd middels het IKAT procede en niet door BATIK.
In India komt BATIK in een andere vorm voor.
Hier maakt men gebruik van een kalam.
Kalam is een metalen pen met aan 1 kant een bol waaromheen garen was gewikkeld.
Dit fungeerde als reservoir voor de hete was voordat het op de stof vloeide.
Een andere techniek was het stempelen van was of een ander uitsparingsstof op de doek met een houten blok.
De eerste batiks werden waarschijnlijk gemaakt van stof die gemaakt was van vezels van inheemse planeten zoals ramie of abaca , ver voordat geschiedenis werd geschreven.
Voor de huidige Batiks worden de beste kwaliteit fijn geweven katoenen stof gebruikt maar er kan ook handgeweven stof worden gebruikt van met de hand gesponnen draden.
Stoffen die op deze manier worden gemaakt van katoen die op de dorpsvelden worden verbouwd,worden in Kerek bij Tuban in oosten van Java nog steeds gebruikt voor het maken van Batik.
De Batiks uit dit gebied komen naar zeggen het meest overeen met de Batiks die gemaakt zijn voordat er sprake was van machinaal bedrukte stoffen.
Niet alleen worden de stoffen lokaal geproduceerd maar wordt ook de belangrijkste verfstof ,indigo,rondom de dorpen verbouwd,zoals het toen was.
Indigo is een rijke blauwe kleur.
Op Sumatra is een soort indigo gevonden die de Engelse kolonisten in 1780 niet kenden en die waarschijnlijk een inheemse variëteit is.
Indigo is een kuipstof,dat betekend dat de verf met andere materialen moet worden gefermenteerd om het oplosbaar te maken.De kleur ontwikkeld zich alleen wanneer de doek aan de lucht wordt gedroogd en de kleurstof oxideert.
Voor een diepe kleur zijn verschillende onderdompelingen nodig,het procedé kan van een week tot veel langer duren.
In de 18de eeuw was Batik een belangrijk element in de hofkleding voor de koninklijke hoven in Solo en Yogyakarta.
Bepaalde ontwerpen mochten alleen door hun gedragen worden.
Batik waarbij de was handmatig wordt aangebracht met een ,,canting” staat bekend als Batik Tulis.
Niet alle batik wordt op deze manier gemaakt.Halverwege de 19de eeuw is er op Java een koperen stempel,oftewel CAP ontwikkeld waarmee de was op de stof werd aangebracht.